KIDEM TAZMİNATI EN GEÇ KAÇ GÜN İÇİNDE ÖDENİR?

upload/ektraalan/stanbulun_en_yi_avukat.jpg

Türkiye’de işçi ve işveren arasındaki en önemli hukuki haklardan biri kıdem tazminatıdır. İş sözleşmesinin belirli şartlar altında sona ermesi halinde, işçi çalıştığı süreye bağlı olarak kıdem tazminatına hak kazanır. Ancak en çok merak edilen konulardan biri de “KIDEM TAZMİNATI NE ZAMAN ÖDENİR, EN GEÇ KAÇ GÜN İÇİNDE ÖDENMESİ GEREKİR?” sorusudur.

Bu yazıda, kıdem tazminatının ödenme süresi, yasal düzenlemeler, işverenin sorumlulukları ve ödenmemesi durumunda işçinin başvurabileceği yolları detaylıca ele alacağız.

KIDEM TAZMİNATI NEDİR?

Kıdem tazminatı, bir işçinin en az 1 yıl aynı işyerinde çalıştıktan sonra, iş akdinin belirli nedenlerle sona ermesi halinde işverence ödenen tazminattır. İş Kanunu’na göre işçinin kıdemi, çalıştığı yıl sayısı ile çarpılarak hesaplanır ve her yıl için 30 günlük brüt ücret üzerinden ödeme yapılır.

KIDEM TAZMİNATI NE ZAMAN ÖDENMELİ?

İş Kanunu’nda kıdem tazminatının ödenme süresi açık bir şekilde “HEMEN ÖDENİR” ifadesiyle belirtilmiştir. Yani iş sözleşmesi sona erdiği anda, işverenin kıdem tazminatını işçiye ödemesi gerekir.

Ancak uygulamada:

İşverenler genellikle kıdem tazminatını işten ayrılış tarihinden itibaren hemen veya en geç birkaç gün içinde öder.

Yasal olarak kıdem tazminatının ödenmesi için belirlenen kesin bir gün sayısı yoktur. Fakat işçinin hakkı olan bu ödemenin geciktirilmesi, işverenin hukuki sorumluluğunu doğurur.

İŞVEREN KIDEM TAZMİNATINI GEÇ ÖDERSE NE OLUR?

Eğer işveren kıdem tazminatını zamanında ödemezse:

Yasal Faiz İşler: İşçi, kıdem tazminatını gecikmeli aldığı takdirde, ödenmeyen süre için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı üzerinden faiz talep edebilir.

Dava Açılabilir: İşçi, İş Mahkemesi’ne başvurarak kıdem tazminatının ödenmesini talep edebilir.

Arabulucuya Başvuru: 2018’den itibaren işçi alacakları için dava açmadan önce zorunlu arabuluculuk şartı getirilmiştir. Bu nedenle işçi önce arabulucuya başvurur, sonuç alınamazsa dava yoluna gider.

KIDEM TAZMİNATI ÖDENMEZSE NEREYE BAŞVURULUR?

Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi halinde işçi şu adımları izleyebilir:

İşverenle yazılı olarak iletişime geçmek ve ödeme talebini belirtmek,
Arabulucuya başvurmak (zorunlu aşama),
Sonuç alınamazsa İş Mahkemesi’ne dava açmak,
Mahkeme yoluyla kıdem tazminatı ve yasal faizi birlikte talep etmek.

İŞVERENLER İÇİN KIDEM TAZMİNATI ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ

İşverenler açısından kıdem tazminatını zamanında ödemek, sadece yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda işçi-işveren ilişkisini düzgün yürütmenin de bir gereğidir. Kıdem tazminatının geciktirilmesi:

İşverenin güvenilirliğini zedeler,
Hukuki yaptırımlara yol açar,
Faiz yükünden dolayı işverene ek maliyet çıkarır.

KIDEM TAZMİNATI EN GEÇ NE ZAMAN ÖDENMELİ?

Kanuna göre kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin sona erdiği anda ödenmelidir.

Uygulamada ise işverenler genellikle birkaç gün içinde ödeme yapmaktadır.

Net bir “kaç gün içinde ödenir” süresi kanunda belirtilmemiştir, ancak gecikme faizi işveren için ciddi bir yükümlülüktür.

Dolayısıyla, işçi hak kaybına uğramamak için, işveren de faiz yükü ile karşılaşmamak için kıdem tazminatını en kısa sürede ödemelidir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

KIDEM TAZMİNATI İÇİN ZAMAN AŞIMI SÜRESİ NEDİR?

➡️ 5 yıldır. İşçi, kıdem tazminatını talep etme hakkını 5 yıl içinde kullanmalıdır.

İŞVEREN TAZMİNATI TAKSİTLE ÖDEYEBİLİR Mİ?

➡️ Kanunen toplu ödenmesi gerekir. İşçi kabul ederse taksit yapılabilir, ama işçi istemezse toplu ödeme zorunludur.

KIDEM TAZMİNATI ÖDENMEZSE NE YAPILMALI?

➡️ Önce arabulucuya başvurulur, çözülmezse dava açılır.

İSTİFA EDEN İŞÇİ KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?

➡️ Normal şartlarda istifa eden işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz. Ancak haklı fesih nedenleri (maaşın ödenmemesi, mobbing, elden ödeme, mesai ödenmemesi, sağlık sorunları vb.) varsa kıdem tazminatı alınabilir.

EMEKLİLİK HALİNDE KIDEM TAZMİNATI ÖDENİR Mİ?

➡️ Evet. İşçi emeklilik hakkını kazanıp işten ayrıldığında kıdem tazminatı alma hakkına sahiptir.

ÖLÜM DURUMUNDA KIDEM TAZMİNATI KİME ÖDENİR?

➡️ İşçi vefat ederse, kıdem tazminatı yasal mirasçılarına ödenir.

KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMASINDA HANGİ ÜCRET ESAS ALINIR?

➡️ İşçinin brüt ücreti esas alınır. Buna düzenli yapılan primler, yemek, yol gibi ek ödemeler de dâhil edilir.

İŞVEREN KIDEM TAZMİNATI ÖDEMEZSE HAPİS CEZASI VAR MI?

➡️ Hayır, hapis cezası yoktur. Ancak işveren hukuki ve mali yaptırımlarla karşılaşır. İşçi dava açarsa hem tazminat hem de faiz ödemek zorunda kalır.

KIDEM TAZMİNATI İÇİN ARABULUCULUK SÜRESİ NE KADAR SÜRER?

➡️ Genellikle 3 hafta içinde sonuçlanır. Zorunlu hallerde 1 hafta daha uzatılabilir. Eğer çözüm bulunmazsa işçi dava açabilir.

KIDEM TAZMİNATI SGK TARAFINDAN ÖDENİR Mİ?

➡️ Hayır. Kıdem tazminatını ödemek işverenin yükümlülüğüdür. SGK sadece işten çıkış nedenini kodlar ve raporlar.

KIDEM TAZMİNATI ÖDENMEZSE FAİZ NASIL İŞLER?

➡️ İşçi kıdem tazminatını alamazsa, işten ayrıldığı tarihten itibaren mevduata uygulanan en yüksek banka faizi kıdem tazminatına eklenerek hesaplanır.

İŞVEREN İFLAS EDERSE KIDEM TAZMİNATI NE OLUR?

➡️ İşverenin iflası halinde işçinin kıdem tazminatı, öncelikli alacak olarak değerlendirilir. İşçi, iflas masasına başvurarak alacağını talep edebilir.