KENDİ İSTEĞİYLE İŞTEN AYRILAN İŞÇİ TAZMİNAT ALABİLİR Mİ?

upload/whatsapp_gorsel_2025-12-05_saat_13-12-38_7fb5137f.jpg

Şah Hukuk Danışmanlık olarak, iş hukuku uygulamalarında en sık karşılaşılan uyuşmazlıklardan biri olan “kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin tazminat hakkı” konusunu mevzuat ve Yargıtay içtihatları çerçevesinde ayrıntılı biçimde ele alıyoruz.

GENEL KURAL: KENDİ İSTEĞİYLE AYRILAN İŞÇİ TAZMİNAT ALABİLİR Mİ?

4857 sayılı İş Kanunu ve 1475 sayılı İş Kanunu’nun yürürlükte kalan 14. maddesi uyarınca kendi isteğiyle (istifa ederek) işten ayrılan işçi kural olarak kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamaz.

Ancak bu kuralın ÇOK ÖNEMLİ İSTİSNALARI bulunmaktadır. Uygulamada işçiler çoğu zaman “istifa” etmiş görünse dahi, hukuken HAKLI NEDENLE FESİH söz konusu olabilir.

Bu nedenle “kendi isteğiyle işten ayrılan işçi tazminat alabilir mi?” sorusu mutlak bir hayır ile cevaplanamaz.

KENDİ İSTEĞİYLE AYRILAN İŞÇİ HANGİ HALLERDE KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR?

Aşağıdaki durumlarda işçi kendi isteğiyle işten ayrılmış olsa bile kıdem tazminatına hak kazanır:

Haklı Nedenle Fesih (İş Kanunu m.24)

İşçi aşağıdaki nedenlerle iş sözleşmesini feshederse kıdem tazminatı alabilir:

Ücretin hiç ödenmemesi veya geç ödenmesi
Sigorta primlerinin eksik veya hiç yatırılmaması, elden ödeme yapılması
İşyerinde mobbing (psikolojik taciz)
Hakaret, tehdit veya kötü muamele
Sağlık ve güvenliği tehlikeye düşüren çalışma koşulları
Fazla mesai ücretlerinin ödenmemesi

Bu durumlarda işçinin ayrılması istifa değil, haklı fesih sayılır.

Kadın İşçinin Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılması

Kadın işçi, evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde işten kendi isteğiyle ayrılırsa kıdem tazminatına hak kazanır.

Bu durum kanundan doğan açık bir haktır ve işverenin ödeme yapmama gibi bir takdir yetkisi yoktur.

Emeklilik Nedeniyle İşten Ayrılma

İşçi;

Emeklilik,
Yaşlılık aylığı,
15 yıl – 3600 gün,
25 yıl – 4500 gün,
7000 gün

şartlarından birini sağladığında kendi isteğiyle işten ayrılsa bile kıdem tazminatı alabilir.

Askerlik Nedeniyle İşten Ayrılma

Erkek işçinin muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılması halinde kıdem tazminatı hakkı doğar.

KENDİ İSTEĞİYLE İŞTEN AYRILAN İŞÇİ İHBAR TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?

İhbar tazminatı bakımından durum daha nettir:

➡Kendi isteğiyle işten ayrılan işçi ihbar tazminatı alamaz.

Ancak; işverenin işçiyi istifaya zorladığı hallerde, ihbar tazminatı tartışmalı hale gelebilir.

UYGULAMADA EN SIK YAPILAN HATALAR

Şah Hukuk Danışmanlık olarak uygulamada en sık karşılaştığımız hatalar şunlardır:

İşçinin haklı fesih hakkı varken istifa dilekçesi vermesi
Kıdem tazminatı şartlarının bilinmemesi
Emeklilik yazısı alınmadan işten ayrılınması

Bu hatalar, işçinin tazminat hakkını kaybetmesine neden olabilir.

YARGITAY UYGULAMASI

Yargıtay kararlarına göre;

“İşçinin istifa dilekçesi vermiş olması, fesih nedeninin haklı olup olmadığının araştırılmasına engel değildir.”

Bu nedenle her istifa, OTOMATİK OLARAK TAZMİNATSIZ AYRILMA anlamına gelmez.

GRAFİKLERLE VE İŞARETLERLE ÖZET BİLGİ

Kural: Kendi isteğiyle işten ayrılan işçi kural olarak kıdem ve ihbar tazminatı alamaz.

✅ İstisnalar:

⚖ Haklı nedenle fesih
Evlilik (kadın işçi – 1 yıl içinde)
Emeklilik ve emekliliğe hak kazanma
Askerlik

DEĞERLENDİRME

✔İş sözleşmesinin işçi tarafından sona erdirilmesi her durumda tazminat hakkını ortadan kaldırmaz.

❌ Ancak her istifa da kendiliğinden kıdem veya ihbar tazminatı doğurmaz.

⚠ Bu nedenle fesih iradesinin hukuki niteliği, fesih nedeni ve ispat durumu her somut olayda ayrıca değerlendirilmelidir.

⚖ ŞAH HUKUK DANIŞMANLIK

İş sözleşmesinin sona erdirilmesi sürecinde yapılacak hatalar, telafisi güç hak kayıplarına yol açabilir.

‍Şah Hukuk Danışmanlık, işçi ve işveren uyuşmazlıklarında;

Kıdem ve ihbar tazminatı alacakları
Haklı fesih değerlendirmesi
Arabuluculuk ve dava süreçleri

konularında profesyonel hukuki danışmanlık hizmeti sunmaktadır.

ℹ Somut olayınıza özgü hukuki değerlendirme için uzman desteği almanız tavsiye edilir.

SIKÇA SORULAN HUKUKİ SORULAR

❓ İstifa dilekçesi verdim, yine de kıdem tazminatı alabilir miyim?

⚖ Evet. İstifa dilekçesi verilmiş olması, fesih nedeninin haklı nedene dayanıp dayanmadığının incelenmesine engel değildir. Ücretin ödenmemesi, sigorta primlerinin eksik yatırılması, elden ödeme yapılması, mesai ve resmi tatil ücretlerinin ödenmemesi veya mobbing gibi nedenler varsa kıdem tazminatı talep edilebilir.

❓ İşveren baskısıyla istifa eden işçi tazminat alabilir mi?

⚠ İşveren baskısı, tehdit veya yönlendirme ile alınan istifa dilekçeleri irade fesadı kapsamında değerlendirilir. Bu durumda fesih işveren tarafından yapılmış sayılabilir ve tazminat hakları doğabilir.

❓ Haklı nedenle fesihte ihbar tazminatı alınır mı?

❌ Genel kural olarak haklı nedenle fesihte ihbar tazminatı talep edilmez. Ancak somut olayın özelliklerine göre farklı değerlendirme yapılabilir.

❓ Emeklilik şartlarını tamamladım ama çalışmaya devam ediyorum. Ayrılırsam tazminat alır mıyım?

Evet. Emeklilik veya emekliliğe hak kazanma şartlarının sağlanması halinde, işçi kendi isteğiyle ayrıldığında kıdem tazminatına hak kazanır.

❓ Evlilik nedeniyle ayrılan kadın işçi ihbar süresi vermek zorunda mı?

Hayır. Evlilik nedeniyle fesihte ihbar süresi aranmaz; işçi yalnızca evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde fesih hakkını kullanmalıdır.

HUKUKİ NOT VE UYARI

İş sözleşmesinin sona erdirilmesi, her somut olayda farklı hukuki sonuçlar doğurur. Bu metin genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, hukuki görüş veya bağlayıcı danışmanlık niteliği taşımaz.

⚖ Hak kaybı yaşanmaması adına, fesih süreci öncesinde ve sonrasında uzman bir iş hukuku avukatından destek alınması önemle tavsiye edilir.

YARGITAY UYGULAMASI VE İÇTİHAT ÖZETİ

⚖ Yargıtay, iş sözleşmesinin işçi tarafından sona erdirildiği hallerde, fesih iradesinin gerçek nedenine odaklanmakta; dilekçenin başlığından ziyade fiili ve hukuki durumu esas almaktadır.

Yerleşik içtihatlara göre:

İşçinin istifa dilekçesi vermesi, tek başına tazminat hakkını ortadan kaldırmaz.
Ücretin ödenmemesi, sigorta primlerinin eksik yatırılması, elden ödeme yapılması, mesai ve resmi tatil ücretlerinin ödenmemesi, sistematik baskı ve dışlama gibi olgular haklı fesih kapsamında değerlendirilir.
İrade fesadı (baskı, tehdit, yönlendirme) bulunan istifalar geçerli kabul edilmez.

Örnek İçtihat İlkeleri:

İstifa dilekçesinin fesih iradesini yansıtıp yansıtmadığı araştırılmalıdır.
Haklı fesih iddiasında ispat yükü işçidedir; ancak delillerin değerlendirilmesi geniş yorumlanır.
Uzun süreli ücret aksaklıkları işçi açısından sözleşmeyi çekilmez hale getirir.

UYGULAMADA DELİL VE İSPAT REHBERİ

İşçi tarafından ileri sürülen haklı fesih nedenlerinin ispatında aşağıdaki deliller önem taşır:

Ücret bordroları ve banka kayıtları
SGK hizmet dökümleri
Yazışmalar (e-posta, mesajlaşma kayıtları)
Tanık beyanları
Sağlık raporları (psikolojik veya fiziksel etkiler varsa)

⚠ Delillerin fesih tarihine yakın ve tutarlı olması, hukuki sürecin seyri açısından belirleyicidir.

ARABULUCULUK VE DAVA SÜRECİ

İşçi alacakları ve tazminat taleplerinde zorunlu arabuluculuk dava şartıdır.

Süreç genel olarak şu aşamalardan oluşur:

Arabuluculuk başvurusu
Görüşmeler ve anlaşma ihtimali
Anlaşma sağlanamazsa son tutanak
⚖ İş Mahkemesinde dava açılması

⏳ Hak düşürücü ve zamanaşımı süreleri dikkate alınmadan yapılan başvurular ciddi hak kayıplarına yol açabilir.

GENEL HUKUKİ DEĞERLENDİRME

✔ İşçinin kendi isteğiyle işten ayrılması, hukuki nitelendirmeye bağlı olarak tazminat hakkı doğurabilir.

⚠ Ancak fesih sebebi, delil durumu ve sürelere ilişkin hatalar, telafisi güç sonuçlar doğurur.

⚖ Bu nedenle her somut olay, uzman iş hukuku avukatları tarafından ayrı ayrı değerlendirilmelidir.

İletişim Bilgileri | Şah Hukuk Danışmanlık

İletişim Türü	Bilgi
☎ Telefon	0554 181 04 00
Web Sitesi	www.sahhukuk.com.tr

Hukuki danışmanlık ve randevu talepleriniz için yukarıdaki iletişim kanallarından Şah Hukuk Danışmanlık ile irtibata geçebilirsiniz.