3 AY ÇALIŞAN İŞÇİNİN HAKLARI NELERDİR ? AVUKATA DANIŞ

upload/ektraalan/stanbulun_en_yi_avukat.jpg

3 AY ÇALIŞAN İŞÇİNİN HAKLARI NELERDİR?

Türkiye'de birçok işçi, kısa süreli işlerde çalıştıktan sonra işten ayrılmak ya da çıkarılmak durumunda kalabiliyor. Özellikle 3 ay çalışan işçinin hakları konusu, hem işçiler hem de işverenler tarafından sıkça araştırılan bir konudur. Bu makalede, kısa süreli çalışma sonrası işçilerin yasal haklarını, işveren yükümlülüklerini ve dikkat edilmesi gereken noktaları detaylı bir şekilde ele alacağız.

İŞ KANUNU KAPSAMINDA 3 AY ÇALIŞAN İŞÇİ

Türkiye’de işçi hakları, 4857 sayılı İş Kanunu ile güvence altına alınmıştır. Bu kanun, işyerinde çalışan işçilerin hangi koşullarda çalıştığını, hangi haklara sahip olduğunu ve işverenin sorumluluklarını açıkça belirtir.

Bir işçinin yalnızca 3 ay çalışmış olması, hiçbir hakkı olmadığı anlamına gelmez. Aksine, birçok temel hak bu süre içinde de geçerlidir. Ancak bazı haklar için belirli kıdem süreleri gerekebilir.

3 AY ÇALIŞAN İŞÇİNİN TEMEL HAKLARI

ÜCRET HAKKI

Her işçi, çalıştığı sürenin karşılığında asgari ücretin altında olmamak kaydıyla maaş alma hakkına sahiptir. 3 ay boyunca çalışan işçiye, bu süreye ait tüm maaş ve ek ödemeler (varsa fazla mesai, yol ve yemek ücretleri) eksiksiz ödenmelidir.

SİGORTA HAKKI

İşveren, işçiyi işe başlattığı ilk günden itibaren SGK girişini yapmakla yükümlüdür. 3 ay çalışan bir işçi için bu süre boyunca düzenli olarak prim ödenmiş olmalıdır. Sigortasız çalıştırma yasal değildir ve cezai yaptırımı vardır.

İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ VE İHBAR SÜRESİ

3 ay çalışan işçi için iş sözleşmesi feshedildiğinde, ihbar süresi devreye girebilir. 6 aydan az çalışan işçiler için kanuni ihbar süresi 2 haftadır. Ancak bu süre yerine işverence ödeme yapılması da mümkündür (ihbar tazminatı).

KIDEM TAZMİNATI HAKKI

Kıdem tazminatı alabilmek için işçinin aynı işyerinde en az 1 yıl çalışmış olması gerekir. Bu nedenle 3 ay çalışan bir işçi kıdem tazminatı hakkı kazanamaz.

FAZLA MESAİ ÜCRETİ

Eğer işçi, günlük veya haftalık yasal çalışma saatinin üzerinde çalıştırılmışsa, bu süreler için fazla mesai ücreti talep edebilir. Bu hak, çalışma süresine bakılmaksızın geçerlidir.

YILLIK İZİN HAKKI

Yıllık ücretli izin hakkı, işçinin aynı işyerinde en az 1 yıl çalışması ile doğar. Dolayısıyla 3 ay çalışan bir işçi henüz yıllık izin hakkı elde etmemiş olur. Ancak resmî tatil günleri, işçinin çalıştığı süre içinde denk geldiyse ve bu günlerde çalıştırıldıysa, o günler için fazladan ödeme ya da ek izin hakkı doğabilir.

İŞTEN HAKSIZ YERE ÇIKARILAN 3 AYLIK İŞÇİNİN HAKLARI

İŞTEN ÇIKARMA SÜRECİ

Eğer işveren, 3 aylık işçiyi haklı bir neden olmaksızın işten çıkarırsa, işçiye ihbar süresi verilmemişse ihbar tazminatı ödemesi gerekir. Ayrıca işçi, haksız fesih nedeniyle iş mahkemesine başvurarak haklarını arayabilir.

İŞSİZLİK MAAŞI ALINABİLİR Mİ?

İşsizlik maaşı alabilmek için işçinin:

Son 120 gün kesintisiz çalışmış olması,

Son 3 yılda en az 600 gün sigorta primi ödemesi,

Kendi isteğiyle işten ayrılmamış olması gerekir.

Bu nedenle 3 ay çalışan işçi genellikle işsizlik maaşı alamaz.

DENEME SÜRESİ VE 3 AY ÇALIŞMA

İş sözleşmelerinde sıkça karşılaşılan bir kavram da deneme süresidir. Kanunen en fazla 2 ay olabilir. Taraflar anlaşırsa bu süre 4 aya çıkarılabilir. Eğer işçi bu süre zarfında işten çıkarılırsa, kıdem veya ihbar tazminatı talep edemez. Ancak yine de o döneme ait maaş ve haklarını talep etme hakkı vardır.

3 AY ÇALIŞAN TAŞERON VEYA GEÇİCİ İŞÇİLERİN HAKLARI

Bazı işçiler taşeron firmalarda veya geçici süreli projelerde çalışıyor olabilir. Taşeron işçilerin de, iş güvencesi, ücret ve sigorta hakları aynıdır. İşçiyi çalıştıran şirket bu yükümlülükleri yerine getirmekle sorumludur.

3 AY ÇALIŞAN İŞÇİ NE YAPMALI? (HAKLARINI ALMAK İÇİN)

Eğer bir işçi çalıştığı sürede maaş alamadıysa, sigortası yatırılmadıysa ya da işten haksız yere çıkarıldıysa şu adımları izlemelidir:

İşverenden yazılı talepte bulunmak

İŞKUR veya ALO 170 hattına şikâyette bulunmak

Arabuculuk başvurusu yapmak

Son çare olarak iş mahkemesinde dava açmak

3 ay çalışan bir işçi, çalışma süresi kısa olmasına rağmen birçok temel hakka sahiptir. Ücret, sigorta, fazla mesai ve ihbar süresi gibi haklar; işçinin çalıştığı her gün için geçerlidir. İşverenin bu haklara saygı göstermesi zorunludur. İşçiler ise haklarını bilerek yasal yollarla aramaktan çekinmemelidir.

3 AY ÇALIŞAN İŞÇİNİN HAKLARI – SIK SORULAN SORULAR (SSS)

3 AY ÇALIŞAN İŞÇİ TAZMİNAT ALABİLİR Mİ?

Hayır, kıdem tazminatı almak için işçinin aynı işyerinde en az 1 yıl çalışmış olması gerekir. Ancak işveren işçiyi ihbar süresine uymadan çıkarırsa, ihbar tazminatı hakkı doğabilir.

3 AY ÇALIŞAN İŞÇİYE İHBAR TAZMİNATI ÖDENİR Mİ?

Evet, eğer işçi 6 aydan az süreyle çalıştıysa ve işveren sözleşmeyi önceden bildirim yapmadan feshettiyse, işçiye 2 haftalık ihbar süresine karşılık gelen ücret ödenmelidir.

3 AY ÇALIŞAN İŞÇİ YILLIK İZİN HAKKI KAZANIR MI?

Hayır, yıllık ücretli izin hakkı için işçinin aynı işyerinde en az 1 yıl çalışmış olması gerekir. Ancak 3 aylık sürede ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştıysa, bu çalışmalar için ek ücret alma hakkı vardır.

İŞVEREN, 3 AY ÇALIŞAN İŞÇİNİN SİGORTASINI YAPMAK ZORUNDA MI?

Kesinlikle evet. İşveren, işçiyi işe başlattığı ilk günden itibaren SGK'ya bildirmek zorundadır. Aksi takdirde hem işçiye hem de devlete karşı sorumlulukları doğar ve idari para cezası uygulanır.

DENEME SÜRESİ İÇİNDE İŞTEN ÇIKARILAN İŞÇİNİN HAKLARI NELERDİR?

Deneme süresi (en fazla 2 ay) boyunca taraflar sözleşmeyi tazminatsız feshedebilir. Ancak işçi yine de çalıştığı günlerin ücretini, varsa fazla mesai ve resmi tatil ödemelerini alma hakkına sahiptir.

3 AY ÇALIŞAN İŞÇİ İŞSİZLİK MAAŞI ALABİLİR Mİ?

Hayır, işsizlik maaşı alabilmek için:

Son 120 gün sigortalı olarak çalışmak,

Son 3 yılda en az 600 gün prim ödemiş olmak gereklidir.

Sadece 3 ay çalışan bir işçi genellikle bu şartları sağlamadığı için işsizlik ödeneği alamaz.

3 AY ÇALIŞAN İŞÇİ SAĞLIK HİZMETLERİNDEN YARARLANABİLİR Mİ?

Evet. Eğer işçinin sigortası düzgün şekilde yapılmışsa ve primleri ödenmişse, SGK üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlanabilir. İşten ayrıldıktan sonra da 90 gün boyunca sağlık hizmeti alma hakkı devam eder.

3 AY ÇALIŞAN İŞÇİ İŞTEN KENDİ İSTEĞİYLE AYRILIRSA HAK KAYBI OLUR MU?

İşçi kendi isteğiyle işten ayrıldığında, herhangi bir tazminat alamaz. Ancak o ana kadar kazandığı maaş, fazla mesai, izin ücreti (varsa) gibi haklarını alma hakkı saklıdır.

3 AY ÇALIŞAN İŞÇİ DAVA AÇABİLİR Mİ?

Evet, işçi çalışma süresine bakılmaksızın işverenin hukuka aykırı uygulamaları için arabulucuya başvurarak veya gerekirse iş mahkemesinde dava açarak haklarını talep edebilir.

3 AY ÇALIŞAN İŞÇİNİN FAZLA MESAİ ÜCRETİ ALMASI MÜMKÜN MÜ?

Evet. Çalışma süresi ne kadar kısa olursa olsun, işçi eğer haftalık 45 saatin üzerinde çalıştırıldıysa, fazla mesai ücreti alma hakkına sahiptir. Bu oran %50 zamlı olarak ödenmelidir.

3 ay gibi kısa süreli çalışmalarda bile işçinin birçok temel hakkı vardır. Özellikle ücret, sigorta, fazla mesai ve ihbar tazminatı gibi konular, çalışma süresi fark etmeksizin güvence altındadır. Hem işverenlerin hem de işçilerin bu konuda bilinçli olması, ileride doğabilecek uyuşmazlıkların önüne geçer.

İçindekiler

3 AY ÇALIŞAN İŞÇİNİN HAKLARI NELERDİR?. 1

İŞ KANUNU KAPSAMINDA 3 AY ÇALIŞAN İŞÇİ 1

3 AY ÇALIŞAN İŞÇİNİN TEMEL HAKLARI 1

ÜCRET HAKKI 1

SİGORTA HAKKI 2

İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ VE İHBAR SÜRESİ 2

KIDEM TAZMİNATI HAKKI 2

FAZLA MESAİ ÜCRETİ 2

YILLIK İZİN HAKKI 3

İŞTEN HAKSIZ YERE ÇIKARILAN 3 AYLIK İŞÇİNİN HAKLARI 3

İŞTEN ÇIKARMA SÜRECİ. 3